Obowiązek kasków dla dzieci do 16 roku życia – nowa ustawa uchwalona przez Sejm

Sejm uchwalił wczoraj, 16 października 2025 roku, przełomową nowelizację ustawy Prawo o ruchu drogowym wprowadzającą obowiązek noszenia kasków ochronnych przez dzieci i młodzież do ukończenia 16 roku życia podczas jazdy na rowerze, hulajnodze elektrycznej oraz urządzeniach transportu osobistego. Za ustawą głosowało 241 posłów, przeciw było 28, a wstrzymało się od głosu 174 parlamentarzystów.

Kogo obejmuje nowy obowiązek noszenia kasku

Nowe przepisy dotyczące obowiązkowych kasków ochronnych nakładają wymóg ich stosowania na wszystkie osoby poniżej 16 roku życia poruszające się jednośladami elektrycznymi i nieelektrycznymi. Obowiązek jazdy w kasku obejmie rowerzystów, użytkowników rowerów elektrycznych, osoby poruszające się na hulajnogach elektrycznych, deskorolkach elektrycznych, monocyklach oraz innych urządzeniach transportu osobistego.

Przepisy przewidują także ochronę najmłodszych pasażerów – dzieci do 7 roku życia przewożone w fotelikach rowerowych lub przyczepkach rowerowych również będą musiały nosić kaski ochronne. Wymóg stosowania kasków dotyczy poruszania się we wszystkich przestrzeniach publicznych, w tym na alejkach parkowych, ścieżkach osiedlowych i chodnikach.

Kiedy wchodzi w życie obowiązek kasków dla dzieci

Ustawa o obowiązkowych kaskach dla dzieci wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od momentu jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Przed tym jednak dokument musi zostać rozpatrzony przez Senat. W praktyce oznacza to, że obowiązek noszenia kasków przez dzieci i młodzież rozpocznie się w 2026 roku.

Ministerstwo Infrastruktury od początku procesu legislacyjnego podkreślało potrzebę szybkiego wprowadzenia zmian, dlatego przepisy dotyczące kasków zostały włączone do szerszej nowelizacji prawa o ruchu drogowym.

Dlaczego wprowadzono obowiązek kasków rowerowych

Statystyki wypadków drogowych z udziałem najmłodszych użytkowników jednośladów były głównym argumentem za wprowadzeniem obowiązku kasków. W 2024 roku liczba ofiar wśród dzieci w wieku do 16 lat wyniosła 595, a w ciągu dziewięciu miesięcy 2025 roku już 822. W 2023 roku w Polsce zginęło 169 rowerzystów, a ponad 3400 zostało rannych, w tym 50 dzieci zabitych i ponad 1400 rannych.

Szczególnie alarmujące są dane dotyczące hulajnóg elektrycznych, których popularność wśród młodzieży gwałtownie wzrosła. W pierwszej połowie 2025 roku liczba wypadków z ich udziałem wzrosła o 85 procent w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. W 130 takich zdarzeniach życie straciły 4 osoby, a ponad 500 zostało rannych. W 55 procentach przypadków sprawcami wypadków były osoby małoletnie.

Jak skuteczne są kaski ochronne

Badania naukowe jednoznacznie potwierdzają wysoką skuteczność kasków w ochronie przed poważnymi urazami głowy. Noszenie kasku podczas jazdy na hulajnodze elektrycznej może zmniejszyć ryzyko urazów głowy nawet o 44 procent. W przypadku rowerzystów kask ochronny redukuje ryzyko poważnych urazów głowy o 45-75 procent, a ryzyko śmierci spada nawet o 70 procent.

Lekarze zgodnie podkreślają, że większość poważnych urazów głowy u dzieci można by uniknąć, gdyby młodzi użytkownicy jednośladów mieli na sobie odpowiednie kaski rowerowe. W zderzeniach z udziałem hulajnóg elektrycznych urazy głowy stanowią jedną trzecią wszystkich obrażeń odnoszonych przez użytkowników.

Kontrowersyjny wyjątek w przepisach

Ustawa przewiduje jednak rozwiązanie, które budzi wątpliwości wśród ekspertów bezpieczeństwa – gdy dziecko jedzie pod opieką rodzica lub opiekuna prawnego, kask nie będzie obowiązkowy. Środowiska zajmujące się bezpieczeństwem ruchu drogowego podkreślają, że wypadki mogą zdarzyć się niezależnie od obecności opiekuna, a tego typu wyjątek osłabia sens wprowadzanych przepisów.

Bezpłatne kaski dla dzieci zdających egzamin na kartę rowerową

Rząd zapowiedział wsparcie finansowe dla rodzin w związku z nowym obowiązkiem. Wiceminister infrastruktury Stanisław Bukowiec ogłosił, że rząd będzie finansował kaski dla wszystkich dzieci przystępujących do egzaminu na kartę rowerową, który rocznie zdaje około 100 tysięcy młodych osób. Kaski będą przekazywane za pośrednictwem szkół i samorządów, co ma zapewnić powszechny dostęp do sprzętu ochronnego.

Kary za brak kasku u dziecka

Nowe przepisy przewidują sankcje finansowe za nieprzestrzeganie obowiązku noszenia kasku przez dzieci. Mandat za brak kasku u dziecka wyniesie od 20 do 100 złotych lub zostanie wymierzona nagana. Odpowiedzialność za dopilnowanie przestrzegania przepisu ponosi rodzic lub opiekun prawny dziecka.

Warto również pamiętać, że brak kasku rowerowego może mieć dalsze konsekwencje finansowe – ubezpieczyciel może obniżyć wysokość lub całkowicie odmówić wypłaty odszkodowania po wypadku, jeśli dziecko nie miało na sobie wymaganego kasku ochronnego.

Jak wybrać odpowiedni kask rowerowy dla dziecka

Wybór właściwego kasku ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa dziecka. Przede wszystkim należy dobrać odpowiedni rozmiar – należy zmierzyć obwód głowy dziecka i wybrać kask zgodny z tym wymiarem. Kask musi być wyposażony w certyfikaty bezpieczeństwa, takie jak CE oraz europejskie normy PN-EN 1078:1997 i PN-EN 1080:1997, które gwarantują spełnienie standardów ochronnych.

Ważne jest także zadbanie o wygodę i wentylację – kask powinien być przewiewny i lekki, aby dziecko chętnie go nosiło. Eksperci zalecają, by pozwolić dziecku wybrać wygląd kasku, co zwiększa prawdopodobieństwo, że młody użytkownik będzie stosował ochronę bez oporu. Paski kasku należy prawidłowo wyregulować – powinny być dopasowane, ale nie uciskać głowy.

Inne zmiany w prawie o ruchu drogowym

Uchwalona nowelizacja wprowadza również szereg innych istotnych zmian w przepisach drogowych. Prawo jazdy będzie zatrzymywane także za przekroczenie prędkości o 50 kilometrów na godzinę poza obszarem zabudowanym, a nie tylko w terenie zabudowanym jak dotychczas.

Po przekroczeniu 12 punktów karnych kierowcy będą zobowiązani do odbycia szkolenia reedukacyjnego. Ustawa umożliwi również karetkom pogotowia korzystanie z buspasów w każdym momencie, także bez używania sygnału świetlnego i dźwiękowego, co ma przyspieszyć dojazd służb ratunkowych do pacjentów.

Przepisy dotyczące kasków w innych krajach Europy

Rozwiązania dotyczące obowiązkowych kasków dla dzieci funkcjonują już w wielu krajach Unii Europejskiej. Minister infrastruktury Dariusz Klimczak podkreślał, że Polska przyjrzała się tym przepisom i zbadała ich wpływ na bezpieczeństwo najmłodszych uczestników ruchu drogowego. Różnice między krajami dotyczą głównie wieku, do którego dzieci muszą nosić kask – Polska zdecydowała się na granicę 16 lat.

Wprowadzenie obowiązku stosowania kasków wpisuje się w kompleksowe podejście do edukowania najmłodszych w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego i ma na celu ochronę dzieci przed skutkami wypadków na rowerze czy hulajnodze elektrycznej. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego jednogłośnie poparła wprowadzenie tego obowiązku, co świadczy o szerokiej zgodzie co do potrzeby zwiększenia ochrony młodych użytkowników jednośladów.